Steeds meer gemeenten, belastingsamenwerkingen en waterschappen ontvangen signalen dat hun drinkwaterbedrijf terughoudend is met het leveren van gegevens die nodig zijn voor de gemeentelijke belastingheffing. Waar voorheen automatisch gegevens werden aangeleverd voor onder meer de rioolheffing, vragen sommige waterbedrijven zich nu af of zij dat nog wel mogen in het licht van de privacywetgeving (AVG).
Gemeenten, belastingsamenwerkingen en waterschappen maken zich hier grote zorgen over. Zonder de juiste gegevens van het waterbedrijf kan de heffingsambtenaar de belasting niet zorgvuldig vaststellen en opleggen. Tegelijkertijd is het begrijpelijk dat waterbedrijven zorgvuldig wensen om te gaan met persoonsgegevens. De vraag is dus: wat mag er wél en wat móet er volgens de wet? 

Zorgen bij drinkwaterbedrijven 

Drinkwaterbedrijven twijfelen of het Besluit gegevensverstrekking gemeentelijke belastingheffing en het Waterschapsbesluit nog een toereikende juridische grondslag bieden voor het delen van gegevens met gemeenten en waterschappen.  Zij zijn bezorgd dat het delen van NAW-gegevens gevolgen kan hebben voor de privacy van hun klanten. Eén waterleidingsbedrijf is al gestopt met het leveren van NAW-gegevens en andere bedrijven overwegen dit voorbeeld te volgen.

Grote gevolgen voor gemeenten en waterschappen 

Het stopzetten van de gegevenslevering kan grote gevolgen hebben. Waterschappen zijn mede afhankelijk van gegevens van drinkwaterbedrijven voor hun belastingheffing en ook gemeenten die heffen op basis van waterverbruik ten behoeve van de rioolheffing kunnen hierdoor in de knel komen. Zonder aanlevering komt de uitvoering van de belastingheffing in het gedrang.
Gemeenten die mogelijke risico’s willen beperken, kunnen alvast nadenken over alternatieve grondslagen in hun verordening. De Modelverordening Riool- en waterzorgheffing biedt hiervoor verschillende mogelijkheden.

Wat zegt de wet? 

Juridisch gezien is de verplichting tot gegevensverstrekking helder. Een waterleidingsbedrijf is op grond van het Besluit gegevensverstrekking gemeentelijke belastingheffing verplicht om gegevens te leveren die de heffingsambtenaar nodig acht voor de uitvoering van zijn taak. Dat geldt niet alleen voor de rioolheffing (artikel 228a Gemeentewet), maar ook voor de roerende zaakbelasting (artikel 221), de forensen- en toeristenbelasting (artikelen 223 en 224), de precariobelasting (artikel 228) en de rechten van artikel 229, eerste lid, Gemeentewet. Het waterleidingbedrijf mag ervan uitgaan dat de heffingsambtenaar de gevraagde gegevens niet onnodig opvraagt en dat de verstrekte informatie onder de geheimhoudingsplicht van artikel 67 AWR valt.

Privacy en gegevensminimalisatie 

Hoewel waterleidingbedrijven zich zorgen maken over de privacy van hun klanten, geldt dat zij binnen de wettelijke kaders verplicht zijn de gevraagde gegevens te verstrekken. Tegelijkertijd is er ruimte voor een zorgvuldige en proportionele aanpak.
Een hybride werkwijze kan daarbij een praktische oplossing zijn: bij de massale levering worden alleen technische – en verbruiksgegevens verstrekt (zoals contractnummer, (BAG)adres van de watermeter en hoeveelheid geleverd water) en alleen op verzoek van de heffingsambtenaar ook de contractantgegevens. Dit beperkt de gegevensuitwisseling, maar blijft binnen de wettelijke verplichting, zolang het waterleidingsbedrijf op verzoek snel en volledig levert.

Meer weten?  

De situatie onderstreept hoe complex gegevensdeling tussen overheden en nutsbedrijven in de praktijk kan zijn. Wat mag er precies, wat móet er, en hoe zorg je voor een goede balans tussen privacy en uitvoerbaarheid?

Tijdens onze workshop Gegevensdeling (AVG) gaan we hier uitgebreid op in. We bespreken de juridische grondslagen, praktijkvoorbeelden en manieren om verantwoord gegevens te delen tussen organisaties maar ook binnen verschillende afdelingen. Interesse in deze workshop of andere vragen over dit onderwerp? Neem dan contact op met Anne Verstraeten van ons Juridische Advies Team (JAT).